Omega 3 faydaları nələrdir?

Omega 3 yağ turşuları bədən tərəfindən istehsal oluna bilməz, lakin xaricdən əldə edilə bilər.

Sağlam həyat üçün əsas olan bu yağ turşuları göz sağlamlığından beyin sağlamlığına, xərçəngə qarşı qorumadan ürək tutması riskini azaltmağa qədər saysız faydaya malikdir.

Bu dərəcədə önəmli olan Omega 3 yağ turşusunun bədəndə çatışmazlığı zamanı unutqanlıq, depressiya və yuxu problemi kimi əlamətlər görülür.

Omega-3 nədir?

“Omega 3 nədir?” deyə maraqlanırsınızsa, omega-3-ün çoxlu doymamış yağ turşusu qrupu olduğunu bilməlisiniz. Heyvanlarda yağın bədən tərəfindən enerjiyə çevrilməsində mühüm komponentdir.

Təbiətdə geniş yayılmış olan bu yağ turşusu, insan sağlamlığının fiziologiyasında da mühüm yerə malikdir.

Omega-3 növləri hansılardır?

Omega-3 faydaları qədər növləri ilə də diqqət çəkir.

Bunlar:

Alfa Linolenik Turşu (ALA): Bitki mənşəli yağ turşusudur. Soya lobya, qoz, kətan toxumu və yaşıl yarpaqlı tərəvəzlərdə tapılır.

Dokosaheksaenoik turşu (DHA): Dəniz məhsullarından əldə edilən yağ turşusudur. Qızılbalıq, sardalya, skumbriya, kilkə kimi dəniz məhsullarında çox miqdarda tapılır.

Eikosapentaenoik turşu (EPA): Dəniz məhsullarından əldə edilən yağ turşusudur. Qızılbalıq, sardalya, skumbriya, kilkə kimi dəniz məhsullarında çox miqdarda tapılır.

Omega-3 faydaları

Omega 3 faydaları ilə insan sağlamlığı üçün önəmli komponentdir. Bu yağ turşuları damar və ürək sağlamlığını qorumada dəstək təqdim edir. Bu faydası ilə triqliserit səviyyələrini azaldır, HDL-ni artırır.

İnsult və ürək tutması kimi risklərin azaldılmasında da köməkçidir. Bundan əlavə yüksək təzyiqin qarşısının alınmasında da dəstək təmin edir.

Bu yağ turşulərinin həmçinin antiinflamatuar təsiri vardır. Bu xüsusiyyəti ilə də iltihablı bağırsaq xəstəliklərində və otoimmun mənşəli revmatoloji xəstəliklərdə də qoruyucu rol oynayır.

Bundan əlavə immunitetin dəstəklənməsində və bədəndəki hüceyrə çoxalmasının nəzarət altında saxlanmasına da dəstək verir.

Fizioloji faydalarının yanında bəzi nevroloji xəstəliklərin səbəb olduğu simptomların azaldılmasında da köməkçidir. Yaşlanma səbəbilə yaşanan görmə itkisinin qarşısının alınmasını da təmin edir.

Ana bətnindəki körpələrin beyin inkişafında mərkəzi sinir sisteminə, göz sağlamlığından bədən inkişafına töhfə verir.

Omega-3 nə üçün istifadə olunur?

Omega-3 çatışmazlığı bədəndəki bir çox sistemi təsir edir. Bu səbəbdən kifayət qədər omega 3 istifadəsi önəmlidir. Omega 3 istifadə səbəbləri aşağıdakı kimidir:

Astma riskini azaltmaq
Beyin sağlamlığına dəstək vermək
Dəri sağlamlığını qorumaq
Uşaqlarda DEHB əlamətlərinin azaldılmasını təmin etmək
Depressiyanı azaltmaq
Göz sağlamlığını qorumaq
Ana bətnində inkişaf edən körpənin beyin və göz sağlamlığını dəstəkləmək
İnsulin müqavimətinin azaldılmasını təmin etmək
Ürək xəstəliyi riskini azaltmaq
Xolesterol və triqliserit səviyyələrinin düşməsini təmin etmək
Bədəndəki iltihabı azaltmaq
Yüksək təzyiqi qarşısını almaq

Omega-3 hansı qidalarda tapılır?

Omega 3 tərkibli qidalar əsas olaraq dəniz mənşəli qidalar və bitki mənşəli qidalar olmaqla ikiyə bölünür.

Dənizdən gələn omega-3 mənbələri, istifadəyə hazır DHA və EPA baxımından zəngindir. Bu səbəbdən balıqlar qidalanma rejiminə mütləq daxil edilməlidir.

Xüsusilə soyuq dənizlərdə yaşayan sardalya, qızılbalıq, ton balığı, orkinos, alabalıq və ringa balığı kimi mənbələr omega 3 baxımından zəngindir.

Bundan əlavə qabıqlı dəniz canlıları, mikroalqa yağı və krill yağında da tapılır. Omega 3 baxımından zəngin olan bitki mənbələri isə fındıq, qoz, kətan toxumu, soya, kanola yağı, avokado, chia toxumu, kələm, ispanaq və semizotudur.

Omega-3 çatışmazlığı nəticəsində hansı xəstəliklər görülür?

Bu yağ turşusunun kifayət qədər alınmaması nəticəsində aşağıdakı xəstəliklər görülə bilər:

Narahatlıq və depressiya
Körpələrdə və uşaqlarda qeyri-kafi beyin inkişafı
Diqqət çatışmazlığı
Dövran pozğunluqları
Ürək rahatsızlığı və yüksək xolesterol riski
Əzələ və oynaqlərdə ağrı
Osteoartrit və revmatizm
Yaşı irəliləmiş şəxslərdə idrak olaraq geriləmə və nevroloji pozğunluqlar

Hansı Omega-3 İstifadə Edilməlidir?

Qidalara əlavə olaraq təkviyə kimi alınacaq omega 3 seçimində DHA/EPA nisbəti nəzərə alınmalı və bu nisbət 3/2 və katları olmalıdır.

DHA/EPA nisbətinin yüksəkliyi təkviyənin keyfiyyəti haqqında məlumat verir. Bundan əlavə alınacaq təkviyə mütləq Triqliserid formada olmalıdır.

Omega-3 və Omega-6 arasındakı fərq nədir?

Yağ bədən üçün önəmli olsa da, bütün yağlar eyni faydanı təqdim etmir. Bədən üçün önəmli olan yağlar tək doymamış və doymuş yağlardır.

Çoxlu doymamış yağ turşulərində də Omega-3-ün Omega-6-ya nisbəti nəzərə alınmalıdır. Omega-6 yağ turşuları işlənmiş qidalarda, günəbaxan və aspir yağında tapılır.

Qidalarla alınan omega 6 nə qədər yüksək olarsa, bədəndə o qədər sərbəst radikal əmələ gəlir və bu vəziyyətdə xəstəliklər görülə bilər.

Bu səbəbdən Omega-3 və Omega-6 balansla istehlak edilməli, omega 3-ün balansla işləməsi üçün omega 6-nın həddindən artıq istehlak edilməməsinə diqqət edilməlidir.

Gündəlik alınması lazım olan Omega-3 miqdarı nədir?

Omega-3 çatışmazlığı əlamətləri yaşanmaması üçün gündəlik alınması lazım olan omega 3 miqdarı 1-3 qramdır. Bu miqdar şəxs xüsusiyyətinə görə fərqlilik göstərə bilər.