Hamiləlikdə baş ağrıları, hormon səviyyələrindəki ani dəyişikliklər, qan dövranı sisteminə təsirlər və həyat tərzinə bağlı faktorlarla ortaya çıxa bilər.
Xüsusilə hamiləliyin ilk həftələrində başlayan baş ağrıları bəzi hallarda şiddətli və keçməyən bir vəziyyət ala bilər.
Hormonal dəyişikliklər
Hamiləliyin başlaması ilə birlikdə estrogen və progesteron səviyyələrində sürətli bir artım müşahidə olunur. Bu hormonal dəyişikliklər damarların genişlənməsinə səbəb olaraq baş ağrısını tətikləyə bilər.
Xüsusilə hamiləlikdə şiddətli baş ağrısı yaşayan fərdlərdə hormonal dalğalanmalara bağlı ağrılar daha çox nəzərə çarpır.
Qan Həcminin Artması
Hamiləlik dövründə bədəndə dövr edən qanın miqdarı artır. Bu artım damar sistemində təzyiqə səbəb ola bilər və bəzi fərdlərdə hamiləlikdə baş və göz ağrısı kimi əlamətlərlə özünü göstərə bilər.
Qan həcmindəki dəyişiklik eyni zamanda qan təzyiqinin tarazlığına da təsir edə bilər.
Aşağı Qan Şəkəri və Susuzluq
Qeyri-kafi qidalanma və ya uzun müddət ac qalmaq hamiləlikdə aşağı qan şəkərinə səbəb ola bilər. Bu da baş ağrısını tətikləyən yayılmış səbəblərdən biridir.
Eyni şəkildə, kifayət qədər maye qəbul edilməməsi də hamiləlikdə davamlı baş ağrısı şikayətlərinə yol aça bilər. Buna görə də müntəzəm olaraq su içmək və ara yeməklərlə qidalanmaq sadə, lakin təsirli həll yolları arasındadır.
Stres və Yorğunluq
Hamiləliyin emosional və fiziki yükü stres səviyyəsinin artmasına səbəb ola bilər. Bu vəziyyət əzələlərdə gərginlik yaradaraq gərginlik tipli baş ağrısına çevrilə bilər.
Xüsusilə hamiləlikdə baş ağrısının necə yarandığı sualına cavab axtaran fərdlərdə stres mənşəli ağrılar tez-tez rast gəlinən bir haldır.
Davamlı gərginlik vəziyyəti eyni zamanda hamiləlikdə baş ağrısının cinsiyyətlə bağlı xalq arasındakı inanclarla da əlaqələndirilə bilər. Lakin bu mövzuda elmi bir əsas yoxdur.
Hamiləlikdə Baş Ağrıları Nə Zaman Başlayır?
Hamiləlikdə baş ağrıları hamiləliyin hər dövründə ortaya çıxa bilər. Ancaq bəzi fərdlərdə bu şikayətlər daha erkən başlayarkən, bəziləri üçün irəliləyən aylarda daha da intensivləşir.
“Hamiləlikdə baş ağrısı nə zaman başlayır?” sualının cavabı şəxsi sağlamlıq vəziyyətinə, hormonal dəyişikliklərin sürətinə və həyat vərdişlərinə görə dəyişə bilər. Xüsusilə ilk trimester baş ağrısının tez-tez görüldüyü dövrlər arasındadır.
İlk Həftələrdə Baş Ağrısı
Hamiləliyin ilk həftələrində görülən baş ağrısı adətən hormonal dalğalanmalardan qaynaqlanır. Sürətli progesteron artımı damar strukturlarında dəyişikliyə və dolayı yolla ağrıya səbəb olur.
Hamiləlikdə səhər baş ağrısı bu dövrün yayılmış şikayətləri arasında yer alır. Eyni zamanda ürəkbulanma, başgicəllənmə kimi əlamətlərlə birlikdə də görülə bilər.
Trimesterlərə Görə Baş Ağrısı
Baş ağrısı hamiləlik boyunca hər trimeserdə fərqli səbəblərlə ortaya çıxa bilər. İlk trimeserdə hormonlar və yorğunluq, ikinci trimeserdə qan dövranı sisteminə aid dəyişikliklər, üçüncü trimeserdə isə artan bədən yükü və stres ön plandadır.
Hansı Aylarda Daha Tez-tez Görülür?
Adətən ilk üç ay və son üç ayda baş ağrısı şikayətləri artır. Xüsusilə hamiləlikdə tez-tez baş verən baş ağrısı, 1-ci və 3-cü trimesterlərdə daha çox qeydə alınır.
Hamiləlikdə hər gün baş ağrısı yaşanması halında altında yatan səbəb mütləq araşdırılmalıdır. Bu kimi hallarda həm hormonal, həm də sistemli dəyərləndirmə aparılması üçün həkim mütəxəssisin qəbulunda olmaq tövsiyyə olunur.
Hamiləlikdə Hansı Tip Baş Ağrıları Görülür?
Hamiləlik dövründə görülən baş ağrılarının növləri fərqli səbəblərə əsaslana bilər.
Ağrının forması, müddəti və müşayiət edən digər əlamətlər hansı növ baş ağrısı ilə qarşı-qarşıya olunduğu barədə ipucu verir.
Bu fərqləndirmə həm müalicə prosesi, həm də risk qiymətləndirilməsi baxımından vacibdir.
Gərginlik Tipli Baş Ağrısı
Hamiləlikdə ən tez-tez rast gəlinən baş ağrısı növlərindən biri gərginlik tipli baş ağrısıdır. Adətən boyun, ənsə və alın nahiyəsində təzyiq şəklində hiss edilir.
Hamiləlikdə ənsədən gələn baş ağrısı bu qrupun tipik bir əlamətidir. Uzun müddət oturmaq, stres və yorğunluq bu ağrının tətikləyiciləri arasındadır.
Bu tip baş ağrılarında isti-soyuq kompres tətbiqləri və rahatlama texnikaları təsirli ola bilər. Xroniki hala gələn vəziyyətlər Nevroloq həkim tərəfindən dəyərləndirilməlidir.
Miqren Tipli Baş Ağrısı
Miqren tipli baş ağrısı adətən birtərəfli və pulsasiya edici (zərbəli) olur. Hamiləlikdə birtərəfli baş ağrısı miqren tutmasının tipik əlamətidir. Bəzi fərdlərdə işığa və səsə həssaslıq da müşayiət edilə bilər.
Miqren keçmişi olan fərdlərdə hamiləlik prosesində bu tutmalar şiddətlənə bilər. Eyni zamanda, hamiləlikdə şiddətli baş ağrısı tərifinə də tez-tez daxil olur.
Xüsusilə hamiləlikdə baş ağrısının gözə vurması kimi şikayətlər mövcuddursa, mütəxəssis nəzarəti tələb olunur. Müalicə prosesində dərmansız yanaşmalara üstünlük verilməlidir.
Sinusit Baş Ağrısı
Burun tutulması, üz nahiyəsində dolğunluq hissi və alın ətrafında cəmləşən ağrı sinusit mənşəli baş ağrısını düşündürə bilər.
Xüsusilə mövsüm keçidlərində və infeksiya hallarında ortaya çıxan bu tablo, hamiləlikdə baş ağrısı və burun qanaxması kimi ikincil əlamətlərlə birlikdə görülə bilər.
Bu cür ağrılar üçün Qulaq Burun Boğaz (QBB) həkiminə müraciət edilməsi məsləhət görülür.
Hormonal Baş Ağrısı
Hamiləliyə xas hormonal dəyişikliklər xüsusilə ilk həftələrdə və aybaşının gözlənilən vaxtlarında baş ağrısını tətikləyə bilər.
Hamiləlikdə baş ağrıları və cinsiyyət mövzusu, xalq arasında bu ağrıların oğlan və ya qız uşağı ilə əlaqələndirildiyi bir inancdır. Ancaq bu cür əlaqələrin elmi bir əsası yoxdur.
Hamiləlikdə Baş Ağrısı Necə Keçər?
Hamiləlikdə baş ağrısı bir çox fərd üçün gündəlik həyatı çətinləşdirən bir şikayət halına gələ bilər. Ancaq bu dövrdə dərman istifadəsi məhdud olduğundan, ilk növbədə təbii üsullarla ağrını yüngülləşdirmək lazımdır.
Bu üsullar xüsusilə hamiləlikdə baş ağrısı dərmansız necə keçər sualının da cavabını təşkil edir.
Dərmansız Təbii Üsullar
Dərman istifadə etmədən baş ağrısını azaltmağın yolları arasında otağın havasını dəyişdirmək, zəif işıqda dincəlmək və narahat edici səslərdən uzaq durmaq yer alır.
“Hamiləlikdə nə yaxşı təsir edir?” sualına veriləcək cavablardan biri də müntəzəm qidalanma və kifayət qədər maye qəbuludur.
Xüsusilə “hamiləlikdə baş ağrısı üçün nə etməli?” deyən fərdlər üçün təbii üsullar ön plandadır. Həmçinin, stres faktorlarının azaldılması da ağrıların şiddətini azaldır.
Soyuq və İsti Kompres Tətbiqi
Başın arxa hissəsinə və ya alın nahiyəsinə tətbiq edilən isti ya da soyuq kompres qan axınını tənzimləyərək ağrını yüngülləşdirir.
Soyuq kompres miqren tipli ağrılarda daha təsirli olduğu halda, isti kompres hamiləlikdə ənsədən gələn baş ağrısı kimi gərginlik tipli ağrılarda seçilə bilər.
Bu tətbiqlər sadə və təhlükəsiz olduğu üçün tez-tez müraciət edilən üsullardandır.
Dincəlmə və Rahatlama Texnikaları
Kifayət qədər yuxu, səssiz bir mühitdə dincəlmək və meditasiya kimi rahatlama texnikaları xüsusilə stres mənşəli və hamiləlikdə davamlı baş ağrısı yaşayan fərdlərdə müsbət nəticələr verir.
Bu texnikalar həm fiziki, həm də zehni rahatlama təmin edərək baş ağrısını azalda bilər. Müntəzəm yuxu vərdişlərinin təmin edilməsi hamiləlikdə səhər baş ağrısı riskini də azaldır.
Masaj və Nəfəs Məşqləri
Boyun, ənsə və gicgah nahiyələrinə edilən yüngül masajlar əzələlərin boşalmasını təmin edir. Həmçinin, dərin nəfəs məşqləri ilə oksigen səviyyəsinin artırılması ağrı hissini yüngülləşdirə bilər.
Bu tətbiqlər xüsusilə hamiləlikdə ani baş ağrısı kimi streslə əlaqəli hallarda təsirli ola bilər.
Bu məlumat yalnız maarifləndirmə məqsədi daşıyır və tibbi məsləhət əvəzi deyildir. Hər hansı sağlamlıq problemləri üçün həmişə həkim mütəxəssis ilə məsləhətləşin.
