Xalq arasında çox müxtəlif mənalara şərh edilən göz səyirməsi (göz atması), çox vaxt bir rahatsızlıq kimi qəbul edilmir.
Göz səyirməsi adətən stress, yuxusuzluq və fiziki yorğunluq kimi səbəblərə bağlı olaraq ortaya çıxsa da, bəzi hallarda müxtəlif göz xəstəliklərinin və digər sağlamlıq problemlərinin əlaməti kimi də görünə bilər.
Göz qapağının müəyyən müddət ərzində qeyri-iradi olaraq yığılması ilə xarakterizə olunan göz səyirməsinin uzun müddət davam etməsi, şəxsi narahat edəcək dərəcədə olması, təkrarlayıcı xarakter daşıması halında bir qədər diqqətli olmaq lazımdır.
Bu cür şikayətlərin olması halında şəxsin mütləq həkimə müraciət edərək sağlamlıq müayinələrini apardırması tövsiyə olunur.
Göz səyirməsi nədir?
Göz qapağında yerləşən əzələlərin qəfildən, qeyri-iradi və spazm şəklində yığılması ilə həyata keçən bir rahatsızlıqdır. Göz qapağında yaranən yığılmalar əksər hallarda tək gözdə və yuxarı göz qapağında baş verir.
Sağ göz səyirməsi və ya sol göz səyirməsi kimi təyin edilən bu yığılmalar adətən yüngül dərəcədədir. Şəxsin narahatlıq hiss etməsinə səbəb olan göz atması isə xəstələr tərəfindən göz qapağının çəkilməsi kimi təsvir edilir. Göz qapağında yaranan səyirmələr bir neçə saniyədə bir təkrarlanır.
Gün ərzində çox dəfə təkrarlana bilən bu vəziyyət, bəzi hallarda həftələr, hətta aylar boyu davam edə bilər. Göz səyirməsi nadir hallarda iki gözdə birlikdə yaranır.
Bu ikitərəfli səyirmə blefarospazm adlanır və narahat edici bir vəziyyətdir. Tək gözdə və ya iki gözdə ortaya çıxan seğirmə hallarına üzün digər bölgələrində yaranan qeyri-iradi yığılmalar da müşayiət edə bilər.
Bu tip şikayətlər müxtəlif sağlamlıq problemlərinin ilkin əlaməti kimi də görünə bilər. Ona görə də şəxs bu tip şikayətlərin olması halında mütləq həkimə müraciət edərək sağlamlıq nəzarətlərini apardırmalıdır.
Göz səyirməsi nədən yaranır?
Göz səyirməsi göz qapağındaki və gözün ətrafındakı əzələlərin dəri ilə birlikdə qeyri-iradi və təkrarlayıcı xarakter daşıyan yüngül hərəkət etməsi kimi təyin edilə bilər.
Göz səyirməsinin səbəbi tam olaraq başa düşülməsə də, bir neçə faktorun bir araya gəlməsi ilə ortaya çıxdığı və ya səbəbsiz olaraq yarandığı düşünülür.
Göz seğirməsi adətən keçici bir vəziyyət olduğundan şəxsin gündəlik həyat keyfiyyətinə təsir etmir. Şiddətli göz seğirmələri isə müxtəlif rahatsızlıqlara bağlı olaraq inkişaf edə bilər və ya altında yatan fərqli bir xəstəliyin simptomu kimi ortaya çıxa bilər.
Tez-tez göz atmasına səbəb olan amillərin bir hissəsi aşağıdakı kimi sıralana bilər:
Yuxusuzluq: Yuxu nizamı pozulmuş və ya kifayət qədər yatmamış şəxslərdə göz və göz ətrafındakı əzələlərin dincələ bilməməsinə bağlı olaraq göz səyirməsi görünə bilər.
Stress: Hər şəxsdə fərqli bədən reaksiyalarına səbəb ola bilən stress, bəzi şəxslərdə göz səyirməsinə yol aça bilər. Adətən imtahana hazırlaşan tələbələrdə tez-tez görülən bir vəziyyətdir.
Yorğunluq: Fiziki yorğunluqla yanaşı göz yorğunluğu da göz atmalarına yol açan səbəblər arasında yer alır.
Göz infeksiyaları: Gözdə mövcud infeksiyalara reaksiya olaraq vaxtaşırı göz qapağında səyirməyə səbəb ola bilər.
Görmə qüsurları: Gizli hipermetropiya, miyopiya, astiqmatizm kimi diaqnozu qoyulmamış göz qüsurları göz səyirməsinə yol aça bilər. Bu halda mövcud qüsurun düzəldilməsi şikayətlərdə azalma təmin edə bilər.
Göz allergiyası: Şəxsin allergiyası olan antigenlərin göz ilə təmas etməsi gözlərdə qaşınma, yanma, batma şikayətləri ilə yanaşı səyirməyə də səbəb ola bilər.
Göz quruluğu: Yaşın artması, lens istifadəsi və ya uzun müddət ekrana baxmaq kimi səbəblərə bağlı olaraq görülən göz quruluğu göz atmasına yol aça bilər.
Parlaq işığa baxmaq: Daimi olaraq parlaq işıq altında qalmaq və ya birbaşa işıq mənbəyinə baxmaq bəzi şəxslərdə göz seğirməsinə yol aça bilər.
Həddindən artıq kofein qəbulu: Kofeinin çox miqdarda alınmasının göz seyirməsinə yol açdığı düşünülür.
Nizamsız qidalanma: Nizamsız və balanssız qidalanmaya bağlı olaraq bədəndə çoxlu vitamin və mineral çatışmazlığı görünə bilər. Balansli qidalanmaq göz səyirməsini aradan qaldırmağa kömək edə bilər.
D vitamini çatışmazlığı: Kalsium sorulmasına kömək edən D vitamininin bədəndə çatışmaması şəxsdə göz səyirməsi şikayətlərinə yol aça bilər.
B12 vitamini çatışmazlığı: B12 vitamini çatışmazlığı çoxlu sağlamlıq problemləri ilə yanaşı göz əzələlərinin atmasına da yol aça bilər.
Bəzi dərmanların yan təsirləri: Bəzi dərmanların yan təsiri olaraq şəxsdə göz səyirməsi görünə bilər. Bu kimi hallarda həkimlə görüşərək ilacın dəyişdirilməsi tələb edilə bilər.
Göz yorğunluğu mövcudluğunda da göz səyirməsinə tez-tez rast gəlinir. Xüsusilə televiziya və ya kompüter başında uzun müddət vaxt keçirmək, uyğun olmayan işıqda kitab oxumaq kimi səbəblər gözün sürətlə yorulmasına yol açır.
Bu vəziyyət kompüter görmə sindromu olaraq da adlandırılır. Göz səyirməsi nadir hallarda nevroloji xəstəliklərin əlaməti kimi də ortaya çıxa bilər.
Uzun müddət keçməyən, şiddəti və ya tezliyi artan göz seğirməsi şikayətlərinin olması halında sadə bir göz seğirməsi olub-olmadığının, yoxsa altında yatan başqa bir problemin olub-olmadığının aydınlaşdırılması üçün bir həkimə müraciət etməkdə fayda var.
Göz səyirməsi necə keçər?
Göz səyirməsi əksər hallarda qidalanma pozğunluğu, yuxusuzluq, stress kimi amilləra bağlı olaraq ortaya çıxır. Bütün bu amillər göz atması ilə yanaşı çoxlu fərqli sağlamlıq problemlərinə də yol aça bilər.
Göz səyirməsinin qarşısının alınması üçün nizamlı yuxu önəmlidir. Gündə 7-8 saat yatmaq bütün bədən əzələləri ilə yanaşı göz əzələlərinin də dincəlməsini təmin edir.
Nizamlı qidalanma da bədənin funksiyalarının sağlam şəkildə yerinə yetirilməsində mühüm paya sahibdir. Balansli qidalanma ilə bədənin ehtiyac duyduğu vitamin və minerallar təmin edilir.
Göz atmasının qarşısının alınmasında digər amil də stress səviyyəsini azaltmaqdır. Streslə başa çıxmaq və ya intensiv stressdən uzaq qalmaq çoxlu xəstəlik ilə yanaşı göz seğirməsinin qarşısının alınmasına da kömək edir.
Çay, qəhvə və qazlı içkilərin istehlakının məhdudlaşdırılması da göz səyirməsinin qarşısını ala bilər.
Göz səyirməsi çox vaxt bir neçə gün və ya həftə ərzində öz-özünə keçir. Bu tip hallara müdaxilə edilməsi tələb olunmur, lakin bir neçə həftədən uzun davam edən göz atması hallarında seğirməin səbəbinin araşdırılması üçün bir sağlamlıq müəssisəsinə müraciət edilməlidir.
Blefarospazm kimi şiddətli və ikitərəfli olan uzunmüddətli seğirmələr müalicə edilə bilər.
Müalicə ilə xəstənin həyat rahatlığı artar. Bütün bu məlumatlar işığında göz səyirməsi olan xəstə həkim tərəfindən diqqətlə qiymətləndirilməli, mövcud vəziyyətə görə izlənilməli, müayinə və ya müalicə edilməlidir.
Uyğun görülməsi halında şəxsə laboratoriya testləri və radioloji görüntüləmə müayinələri aparıla bilər.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.
