Uşaqlarda baş ağrıları infeksion xəstəliklər, sinüzit kimi sağlamlıq problemlərindən qaynaqlana bilindiyi kimi, bəzi hallarda meningit kimi ciddi sağlamlıq problemləri də baş ağrısına səbəb ola bilər.
Bu səbəbdən uşaqlarda görülən baş ağrısı önəm verilməli olan bir sağlamlıq problemidir.
Uşaqlarda baş ağrısı nəyin göstəricisidir?
1. Gərginlik və Stress
Məktəb stresi, dostlar arasında problemlər, ailə daxilində dəyişikliklər və ya digər emosional çətinliklər uşaqlarda gərginlik baş ağrısına səbəb ola bilər. Bu tip baş ağrıları adətən başın ətrafında sıxılma hissi kimi təzahür edir.
2. Qida Alışqanlıqları
Uşaqların qeyri-müntəzəm qidalanması, uzun müddət ac qalması və ya bəzi qidaların istehlakı baş ağrısına səbəb ola bilər. Xüsusilə çox şəkərli qidalar, kofeinli içkilər və süni rəngləyicilər bu problemə gətirib çıxara bilər.
3. Yuxu Pozuntuları
Yuxu çatışmazlığı və ya yuxu rejiminin pozulması uşaqlarda baş ağrısının ən çox yayılmış səbəblərindən biridir. Yuxusuzluq beynin normal fəaliyyətini pozur və ağrı hissinin yaranmasına gətirib çıxarır.
4. Dehidrasiya (Su Çatışmazlığı)
Uşaqlar tez-tez içməyi unutur və ya kifayət qədər maye qəbul etmirlər. Su çatışmazlığı baş ağrısının çox yayılmış səbəbidir və asanlıqla aradan qaldırıla bilər.
5. Göz Problemləri
Görməkdə çətinliklər, astigmatizm və ya uzaq-yaxın görmə problemləri uşaqlarda xroniki baş ağrısına səbəb ola bilər. Bu halda göz müayinəsi zəruridir.
6. Sinusit və Soyuqdəymə
Burun və sinusların iltihabı, soyuqdəymə və ya allergiyalar nəticəsində yaranan tıxanma baş ağrısına səbəb ola bilər.
7. Fiziki Aktivlik və Postural Problemlər
Yanlış oturuş vəziyyəti, uzun müddət eyni vəziyyətdə qalma, boyun və çiyin əzələlərinin gərginliyi baş ağrısı yarada bilər.
Migren uşaqlarda
Migren yalnız böyüklərdə deyil, uşaqlarda da rast gələ bilər. Uşaq miqreni adətən:
- Daha qısa müddət davam edir
- Ürək bulanması və qusma ilə müşayiət olunur
- İşıq və səs həssaslığı yaradır
- Ailə tarixi ola bilər
Uşaqlarda və böyüklərdə baş ağrısı çox sayda səbəbə bağlı olaraq görülə bilər. Baş ağrısının özü bir xəstəlik deyil, lakin başqa bir sağlamlıq problemi baş ağrısına səbəb ola bilər.
Uşaqlarda baş ağrısının çox vaxt dəqiq səbəbi bilinməsə də, ağrıya nəyin səbəb olduğunun yaxşı araşdırılması vacibdir.
Uşaqlarda baş ağrısına səbəb olan başlıca sağlamlıq problemləri aşağıdakı kimi sıralana bilər:
Miqren: Həm böyüklərdə, həm də uşaqlarda baş ağrısının səbəbləri deyildikdə ilk ağla gələnlərdən biri miqrendir. Miqren əksər hallarda başın bir tərəfində, bəzi hallarda hər iki tərəfində də döyüntülü ağrı hücumları ilə özünü göstərən bir sağlamlıq problemidir.
Bəzi uşaqlarda ağrı öncəsində işığa qarşı həssaslıq, gözdə işıq çaxması, emosional vəziyyət dəyişiklikləri kimi aura adlanan bəzi əlamətlər görülə bilər.
Aura uşaqlarda görülən miqrendə nadirdir. Bununla yanaşı, auranın müşayiət etdiyi hücumlarda aura adətən baş ağrısının başlamasından yarım saat əvvəl ortaya çıxır.
Uşaqlarda miqren başın bir tərəfini təsir edən döyüntülü ağrı, səsə və işığa qarşı həssaslıq, baş gicəllənməsi və mədə bulantısı kimi simptomlarla da özünü göstərə bilər.
Nadir hallarda bəzi uşaqlarda miqren hücumları zamanı baş ağrısı yerinə yalnız mədə problemləri də ortaya çıxa bilər.
Gərginlik tipli baş ağrısı: Uşaqlarda görülən baş ağrısının ən çox rastlanılan növlərindən biri gərginlik tipli baş ağrısıdır. Gərginlik tipli baş ağrısı adətən streslə tetiklenen yüngül və ya orta şiddətli baş ağrısı növüdür.
Miqrenlə müqayisədə gərginlik tipli baş ağrısının şiddəti daha yüngüldür. Uşaqlar baş ağrısını başın ətrafını saran bir lent varmış və ya başı nəsə sıxışdırırmış kimi təsvir edirsə, bu halda gərginlik tipli baş ağrısından şübhələnmək olar.
Gərginlik tipli baş ağrısına çox vaxt boyun, üz və çənə ağrısı da müşayiət edə bilər.
Klaster baş ağrısı: Uşaqlarda nadir görülməklə yanaşı, ortaya çıxdıqda çox şiddətli ağrı ilə özünü göstərən baş ağrısı tipidir. Klaster tipli baş ağrısında ağrı başladıqdan sonra 5-10 dəqiqə ərzində ən şiddətli halına gəlir və 3 saata qədər davam edə bilər.
Xroniki baş ağrısı: Əgər ağrı 15 gün və ya daha uzun müddət davam edərsə, xroniki baş ağrısından danışmaq olar. Uşaqlarda uzun müddət davam edən baş ağrısının altında ciddi bir sağlamlıq problemi ola biləcəyindən, uzman həkim tərəfindən uşağın ətraflı müayinəsinin aparılması vacibdir.
Bu səbəbdən siz də uşağınızda keçməyən, bir neçə gündən çox davam edən baş ağrısı varsa, vaxt itirmədən ən yaxın sağlamlıq müəssisəsinə müraciət etməyi və lazımi nəzarətləri aparmağı ihmal etməyin.
Sinüzit: Üz bölgəsində sinus adlanan hava ilə dolu boşluqlar var. Bu boşluqlar soyuq dəyməsi kimi viral və ya bakterial infeksiyalara və ya allergenlərə bağlı olaraq iltihablana, şişə və tıxana bilər.
Bunun nəticəsində üz və baş bölgəsində ağrı, burun tıxanması kimi simptomlar ortaya çıxa bilər.
Meningit: Meningit xəstəliyi beyni və onurğa beyinini əhatə edən bölgənin viral və ya bakterial infeksiyaların nəticəsində iltihablanmasıdır. Bundan əlavə, baş travması kimi yoluxucu olmayan sağlamlıq problemləri də meningitə səbəb ola bilər. Erkən dövrə müdaxilə edilməyən meningit daha ciddi sağlamlıq problemlərinə, hətta insanın həyatını itirməsinə səbəb ola bilər.
Yuxarıda sayılanlardan əlavə, beyin şişi, beyin iltihabı kimi daha ciddi sağlamlıq problemləri də uşaqlarda baş ağrısına səbəb ola bilər.
Hansı hallarda həkimə müraciət edilməlidir?
Uşaqlarda görülən baş ağrısı sadə bir səbəbdən qaynaqlanda bildiyi kimi, meningit, beyin travması kimi daha ciddi bir sağlamlıq problemindən də qaynaqlanda bilər.
Altında bir sağlamlıq problemi olan baş ağrıları ikinci dərəcəli baş ağrısı olaraq da adlandırılır. Valideynlər üçün uşaqlarında görülən baş ağrılarının səbəbini bilmək asan olmadığından, ortaya çıxan hər baş ağrısının uzman həkim tərəfindən araşdırılması vacibdir.
Bununla yanaşı, bəzi hallarda vaxt itirmədən ən yaxın sağlamlıq müəssisəsinə müraciət edilməsi lazımdır.
Vaxt itirmədən həkimə müraciət edilməsini tələb edən başlıca hallar aşağıdakı kimidir:
- Uşaq yaxın zamanda baş travmasına səbəb ola biləcək düşmə və/ya başını çarpma kimi bir vəziyyət yaşamışsa,
- Uşaqda boyun tutulması və ya yüksək hərarət kimi meningit əlamətlərindən hər hansı biri varsa,
- Baş ağrısına qusma, mədə bulantısı kimi başqa şikayətlər müşayiət edirsə,
- Ağrı kəsicilərlə keçməyən şiddətli ağrı varsa,
- Uşaqda yuxudan oyandıracaq qədər şiddətli baş ağrısı varsa,
- Beyin daxili təzyiqin artmasına bağlı olaraq uşaq uzandıqda ağrısı daha da pisləşirsə,
- Həftədə ikidən çox təkrarlanan baş ağrısı halında vaxt itirmədən həkimə müraciət edilməsi vacibdir.
Baş ağrısı infeksion xəstəlikləri özü ilə gətirirmi?
Baş ağrısına səbəb ola biləcək çox sayda səbəb var. Bunlardan biri də infeksion xəstəliklərdir. İnfeksion xəstəliklər virus, bakteriya, parazit, göbələk kimi mikroorqanizmlərin vücuda daxil olaraq vücudda çoxalması ilə ortaya çıxan xəstəliklərdir.
Soyuq dəyməsi, qrip kimi virusların səbəb olduğu infeksion xəstəliklərdə burun tıxanması kimi simptomlar görülə bilər. Əlavə olaraq sinüzit, qulaq və/ya boğaz infeksiyası kimi infeksion xəstəliklər də baş ağrısına səbəb ola bilər.
Baş ağrısı göz pozğunluğu səbəbi ilə ola bilərmi?
Xalq arasında uşaqlarda baş ağrısının göz pozğunluğundan qaynaqlanda biləcəyinə dair geniş yayılmış bir inanc var. Bu inanc qismən doğrudur.
Xüsusilə gərginlik tipli baş ağrısının səbəblərindən biri də göz pozğunluğudur. Əlavə olaraq baş ağrısı şikayəti ilə sağlamlıq müəssisələrinə müraciət edən uşaqlar üzərində aparılan bəzi tədqiqatlar uşaqlarda görülən baş ağrısının nadir hallarda görmə problemi ilə əlaqəli olduğunu göstərir.
Bu məlumat yalnız maarifləndirmə məqsədi daşıyır və tibbi məsləhət əvəzi deyildir. Hər hansı sağlamlıq problemləri üçün həmişə həkim mütəxəssis ilə məsləhətləşin.
