Hamiləlikdə şəkərli diabet, körpənin və ananın sağlamlığı üzərində mənfi təsirlərə səbəb ola bilən mühüm bir vəziyyətdir.
Hamiləlik diabeti, hamiləlik zamanı ortaya çıxa bilən müvəqqəti bir vəziyyət olsa da, tip 1 və ya tip 2 diabet kimi xroniki diabet vəziyyətləri də hamiləlik zamanı nəzarət altında olması lazım olan mühüm sağlamlıq problemləridir.
Diabetin hamiləlikdə nəzarət altına alınması, ananın və körpənin sağlamlığını qorumaq üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Diabet riskini azaltmaq üçün sağlam qidalanma vərdişləri və müntəzəm məşq kimi həyat tərzi dəyişiklikləri mühüm rol oynayır.
Həmçinin, endokrinoloq həkim tərəfindən tövsiyə edilən tibbi müalicələrin müntəzəm olaraq təqib edilməsi də diabet riskini nəzarət altında saxlamaqda mühüm faktor sayılır.
Hamiləlikdə şəkərli diabet nədir?
Hamiləlikdə şəkərli diabet, hamilə qadının hamiləlik zamanı yüksək qan şəkəri səviyyələrinə malik olması vəziyyətini ifadə edir.
Adətən hamiləlikdə insulin dirəncinin artması nəticəsində inkişaf edir və bəzi qadınlar üçün ilk dəfə hamiləlik zamanı ortaya çıxa bilər.
Hamiləlikdə diabet risk faktorları arasında piylənmə, ailə diabet tarixi, əvvəllər keçirilmiş gestasional diabet və əvvəllər böyük körpə doğurma kimi vəziyyətlər var.
Bu vəziyyətin nəzarət altına alınması olduqca vacibdir, çünkü həm ana namizədinin həm də körpə üçün sağlamlıq riskləri daşıya bilər.
Hamiləlikdə diabet nəzarəti üçün adətən qidalanma rejimində diqqət etmək, müntəzəm olaraq qan şəkəri səviyyələrini ölçmək, məşq etmək və bəzi hallarda insulin istifadəsi lazım ola bilər.
Hamiləlik zamanı diabetin təsirlərini azaltmaq üçün sağlam həyat tərzi mənimsəmək böyük əhəmiyyət daşıyır. Həkimin tövsiyə etdiyi diabet nəzarət planına uyğun şəkildə hərəkət etmək və müntəzəm nəzarətləri qaçırmamaq vacibdir.
Unutmaq olmaz ki, hamiləlikdə diabet nəzarəti, körpənin sığlam şəkildə inkişafı və ana namizədinin də sağlam hamiləlik prosesi keçirməsi üçün olduqca kritik rol oynayır.
Hamiləlikdə diabet risk faktorları nələrdir?
Hamiləlikdə diabet riski, ana namizədinin qan şəkərinin yüksək olması vəziyyətində ortaya çıxan bir durumdur.
Diabet risk faktorları bunlardır:
1. Ailə Tarixi: Ailədən diabet xəstəliyi keçmişi olan şəxslərdə hamiləlikdə diabet risqi daha yüksəkdir.
2. Yaş Faktoru: 35 yaşından yuxarı hamilələrdə diabet risqi artmaqdadır.
3. Piylənmə: Bədən kütlə indeksi yüksək olan qadınlarda diabet risqi daha yüksəkdir.
4. Əvvəlki Hamiləliklərdə Gestasional Diabet Keçirmək: Daha əvvəlki hamiləliklərində gestasional diabet diaqnozu qoyulan qadınlar, yenidən hamiləlikləri zamanı diabet risqi altındadır.
5. Polikistik Over Sindromu: Bu sindromu olan qadınlarda hormonal balanssızlıqlar səbəbindən diabet risqi artmaqdadır.
Diabet riskini nəzarət altına almaq üçün müntəzəm və balanslaşdırılmış qidalanma, fiziki fəaliyyət, müntəzəm qan şəkəri təqibi və lazım gələrsə insulin müalicəsi kimi üsullar tövsiyə edilir.
Hamiləlik öncəsində həkim nəzarətində diabet risk faktorlarına qarşı şüurlu olmaq və lazımi tədbirləri almaq vacibdir.
Hamiləlikdə diabetin əlamətləri nələrdir?
Hamiləlikdə diabet əlamətləri adətən qeyri-müəyyən ola bilər və hamiləlik prosesində diqqət edilməsi lazım olan bəzi işarələr mövcuddur.
Bu əlamətlər arasında
- daimi susuzluq,
- həddindən artıq sidiyə çıxma,
- qəfil kilo itkisi və ya qazanması,
- yorğunluq, bulanıq görüş və həddindən artıq aclıq hissi
Bununla yanaşı, bəzi əlamətlər yüngül ola bilər və digər sağlamlıq problemləri ilə qarışdırıla bilər, buna görə də həkiminizə məsləhətləşmək vacibdir.
Hamiləlikdə diabet riskini azaltmağın və nəzarət altında saxlamanın bir neçə yolu vardır.
Əvvəlcə, müntəzəm fiziki fəaliyyət etmək və sağlam qidalanma vərdişləri inkişaf etdirmək vacibdir.
Yüksək qlisemik indeksə malik yeməklərdən qaçınmaq, təbii və lif baxımından zəngin qidaları üstün tutmaq lazımdır. Həmçinin, müntəzəm həkim nəzarətləri və lazım gələrsə insulin və ya digər dərmanları müntəzəm istifadə etmək də vacibdir.
Şəkərli D=diabet riski daşıyan hamilələrin bu əlamətlər və tədbirlər haqqında məlumatdar olmaları, həm öz sağlamlıqları həm də körpənin sağlamlığı baxımından vacib addımdır. Bu səbəbdən, hamiləlik prosesində həkiminizlə daimi əlaqədə olmalı və lazımi tədbirləri almalısınız.
Hamiləlikdə diabet necə nəzarət edilir?
Hamiləlik zamanı şəkərli diabet, ana namizədi üçün vacib mövzudur və düzgün nəzarət üsulları ilə idarə edilməsi lazımdır.
Hamiləlik diabeti (hestasional Diabet) adətən hamiləliyin ikinci yarısında ortaya çıxır və körpə ilə ananın sağlamlığını mənfi təsir edə bilər. Bu vəziyyətin nəzarət edilməsi üçün bəzi vacib addımlar atılmalıdır.
Hamiləlikdə diabeti nəzarət etməyin ən əsas yollarından biri qidalanma rejimində ediləcək dəyişikliklərdir. Balanslaşdırılmış qidalanma planı yaradılaraq qan şəkəri səviyyələri balansda saxlanılmalıdır.
Şəkər və karbohidrat tərkibi yüksək olan qidalardan qaçınaraq sağlam qidalar seçilməlidir.
Müntəzəm fiziki fəaliyyət də hamiləlikdə diabet nəzarətində vacib rol oynayır. Yüngül məşqlər və gəzintilər, qan şəkəri səviyyələrinin balanslaşdırılmasına kömək edə bilər. Ancaq həkimin tövsiyə etdiyi sərhədlər çərçivəsində və uyğun şəkildə məşq edilməlidir.
Həkimin tövsiyə etdiyi şəkildə müntəzəm olaraq qan şəkəri təqibi edilməli və lazım gələrsə insulin və ya dərman istifadəsi məsələsində həkimlə əlaqədə olunmalıdır. Bu şəkildə qan şəkəri səviyyələri nəzarət altında saxlanıla bilər və diabetin ana və körpə üzərindəki mənfi təsirləri minimuma endirilə bilər.
Hamiləlikdə diabet riskini azaltmaq üçün tövsiyələr
Hamiləlik zamanı diabet riskini azaltmaq vacibdir, çünki gestasional diabet adlanan şəkər xəstəliyi növü hamiləlikdə ortaya çıxa bilər və ana ilə körpənin sağlamlığını mənfi təsir edə bilər.
Diabetin hamiləlik zamanı nəzarət altına alınması və risklərin azaldılması üçün bəzi tövsiyələr mövcuddur:
1. Sağlam Qidalanma: Balanslaşdırılmış və müntəzəm qidalanma, hamiləlik zamanı diabet riskini azaltmaqda vacib rol oynayır. Kifayət qədər protein, lif, vitamin və mineral tərkibli sağlam qidaları istehlak etmək gestasional diabet riskini azalda bilər.
2. Fiziki Fəaliyyət: Hamiləlikdə müntəzəm məşq etmək həm ana namizədinin sağlamlığı həm də körpənin inkişafı baxımından faydalıdır. Yüngül məşqlər etmək, qan şəkəri səviyyələrini nəzarət altında saxlamağa kömək edə bilər.
3. Ağırlıq Nəzarəti: Hamiləlik zamanı çəki nəzarəti, diabet riskini azaltmaqda vacib faktordur. Sağlam çəki qazanımı üçün həkiminizin tövsiyələrinə əməl etmək və həddindən artıq çəkidən qaçınmaq vacibdir.
4. Həkim Nəzarətləri və Təqibi: Hamiləlik zamanı müntəzəm olaraq həkim nəzarətlərinə getmək və lazımi testləri etdirmək gestasional diabetin erkən diaqnoz edilməsinə və nəzarət altına alınmasına kömək edə bilər.
5. Təhsil və Məlumatlılıq: Hamiləlik prosesində gestasional diabet risqi daşıyan ana namizədlərinə sağlamlıq mütəxəssislərindən düzgün məlumatlar almaq, diabetin əlamətlərini və idarəsini öyrənmək vacibdir.
Bu tövsiyələri nəzərə alaraq hamiləlikdə diabet riskini azalda bilər və körpə inkişafını sağlam şəkildə dəstəkləyə bilərsiniz.
Tez-tez verilən suallar
Hamiləlikdə diabet nədir və nə səbəbdən olur?
Hamiləlikdə diabet, hamiləlik zamanı görülən yüksək qan şəkəri səviyyəsidir. Bu vəziyyət adətən körpənin böyüməsi zamanı plasentadan ifraz olunan hormonların insulin hormonunun təsirini azaltması nəticəsində ortaya çıxır. Bu vəziyyətdə bədən insulini düzgün şəkildə istifadə edə bilmir və qan şəkər səviyyələri yüksəlir.
Hamiləlikdə diabetin risk faktorları nələrdir?
Hamiləlikdə diabet risqi etnik mənşə, ailədə diabet tarixi, piylənmə, yaşlı ana namizədi olmaq və əvvəldən yaşanan gestasional diabet kimi faktorlardan təsirlənə bilər. Bunun yanında yüksək qan təzyiqi, polikistik over sindromu və əvvəlki doğumda böyük körpə doğurma da risk faktorları arasındadır.
Hamiləlikdə diabetin təsirləri nələrdir?
Hamiləlikdə diabet, ana və körpəni mənfi təsir edə bilər. Körpə üçün komplikasiyalar arasında böyük körpə doğumu, doğum zamanı çətinlik, aşağı qan şəkəri, tənəffüs problemləri və piylənmə risqi var. Ana üçün isə preeklampsi, gestasional hipertansiyon, tip 2 diabet riskində artım və doğum zamanı komplikasiyalar ola bilər.
Hamiləlikdə diabet necə nəzarət edilir?
Hamiləlikdə diabet adətən diyet, məşq və qan şəkəri səviyyələrini müntəzəm olaraq nəzarət etməklə idarə edilir. Mütəxəssis dieteloq tərəfindən hazırlanan aşağı qlisemik indeksli diyetlə yanaşı müntəzəm məşq etmək vacibdir. Bəzi hallarda insulin və ya başqa dərmanlar da lazım ola bilər.
Hamiləlikdə diabet necə diaqnoz edilir?
Hamiləlik zamanı rutin olaraq edilən qlükoza tarama testləri ilə gestasional diabet diaqnoz edilə bilər. Bu test adətən 24-28 həftələr arasında edilir. Yüksək riskli hamiləliklərdə və ya simptomlar ortaya çıxdıqda daha çox test lazım ola bilər.
Hamiləlikdə şəkərli diabetin körpəyə təsirləri nələrdir?
Hamiləlikdə diabet, körpədə böyümə sürətinin artmasına və beləcə böyük körpə doğumuna səbəb ola bilər. Bu vəziyyət doğum zamanı çətinliklər yaşanmasına və körpədə aşağı qan şəkəri, tənəffüs problemləri kimi problemlərə səbəb ola bilər. Həmçinin gələcəkdə piylənmə və tip 2 diabet risqi də arta bilər.
Hamiləlik öncəsində diabet riskini azaltmaq mümkündürmü?
Bəli, hamiləlik öncəsində diabet riskini azaltmaq mümkündür. Sağlam həyat tərzi mənimsəyərək və çəki nəzarətini təmin edərək diabet riskini azalda bilərsiniz. Balanslaşdırılmış qidalanma, müntəzəm məşq etmə və stressdən uzaq durma kimi faktorlar riski azaltmaqda vacib rol oynayır.
Hamiləlikdə diabetin uzunmüddətli təsirləri nələr ola bilər?
Hamiləlikdə diabeti olan qadınlar ilerləyən yaşlarda tip 2 diabet inkişaf etdirmə riski altında ola bilərlər. Bu vəziyyətlə yanaşı ürək xəstəlikləri, yüksək tansiyon və piylənmə kimi sağlamlıq problemləri də inkişaf edə bilər. Bu səbəbdən hamiləlik zamanı diabetin nəzarət altına alınması vacibdir.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq ginekoloq və ya endokrinoloq həkim ilə məsləhətləşin.
