Antibiotik nədir?

Antibiotik parazit və bakteriya kimi mikrobların səbəb olduğu infeksion vəziyyətləri müalicə etmək üçün istifadə olunur.

Bu dərman növü maye, kapsul, tablet şəklində ağızdan qəbul edildiyi kimi inyeksiyonla da verilə bilər. İnyeksiya üsulu adətən ağır infeksiya hallarında xəstəxanaya yerləşdirilmiş hallarda tətbiq olunur.

Bundan əlavə dəridəki infeksiyaları müalicə etmək üçün krem, losyon və məlhəm növləri də mövcuddur.

Bu dərman qrupu yalnız parazit və bakteriyanın səbəb olduğu infeksiyalarda işə yarayır.

İsveçrəli bir elm adamı olan Ser Aleksander Fleminq tərəfindən penisillinin kəşfi ilə antibiotik dərmanlar əldə edilir. Çörəkdəki yaşıl kif hissəsində bakteriyaların yaşaya bilmədiyi kəşfi ilə əldə edilən penisillinin təmizlənməsi bakteriya mənşəli xəstəliklərin müalicəsini asanlaşdırdı.

Bu dərmanlar günümüzdə kif, yosun, göbələk və maya kimi canlılardan müxtəlif mikroorqanizmlər vasitəsilə biosintez və ya kimyəvi üsullarla əldə edilir.

Antibiotik növləri

Bu dərmanın növləri təsir mexanizmlərinə və ya kimyəvi xüsusiyyətlərinə görə təsnifləşdirilir. Kimyəvi xüsusiyyətlərinə görə: aminoqlikozidlər, florokinolonlar, qlikopeptidlər, linkozamidlər, lipopeptidlər, makrolidlər, oksazolidinonlar, penisillинlər, sefalosporinlər, sulfonamidlər və tetrasiklinlərdir.

Təsir mexanizmlərinə görə olanlar da bakteriyanın hüceyrə divarına hücum edir. Beləliklə bakteriyanın çoxalmasını qarşısını alır və bakteridəki protein sintezini dayandırır.

Bu dərmanlar həmçinin aktiv maddəsinə görə təsnifləşdirilir. Bu aktiv maddələr antibiotik krem, şərbət, kapsul, tablet, flakon və ampul şəklindədir.

Bu formalar şəxsin xəstəlik vəziyyətinə və xəstəliyin olduğu bölgəyə görə həkim tərəfindən resept edilir.

Antibiotik yan təsirləri

Bu dərmanların ən çox görülən yan təsirləri dəridə səpkilər, ishal, mədə bulantısı, mədə narahatlığı və qusmadır.

Geniş şəkildə görülən ishal isə istifadə edilən antibiotikin vücuddakı bütün bakteriyaları hədəf alması ilə bağırsaqlardakı faydalı bakteriyaların ölməsi səbəbindən yaşanır və clostridium difficile ishalı görülür.

Bakteriyalardan qaynaqlanən narahatlıqların müalicəsində vacib olan yan təsirlər səbəbindən tövsiyə edildiyi şəkildə və yalnız həkim tərəfindən resept edilməsi halında istifadə edilməlidir.

Antibiotik allergiyası nədir?

Antibiotik allergiyası da geniş şəkildə maraq duyulan mövzular arasındadır. Bəzi xəstələrdə əlamətlər yarana bilər. Bu səbəbdən istifadədə bu şəxslərin diqqətli olması vacibdir.

Antibiotik allergiyası əlamətləri isə belədir:

Dərinin sarılması
Sidikdə tünd rəng
Sidikdə qan
Şiddətli baş ağrısı
Şiddətli ishal və qarın ağrısı
Qaşınan və qırmızı səpkilər
Qusma
Nəfəs almada çətinlik
Sərsəmlik
Vücudda şişkinlik

Bəs antibiotik allergiyası necə keçir?

Bu vəziyyət üçün dərman müalicəsi tətbiq edilir. Xəstədə yüngül əlamət müşahidə edilməsi halında istifadə edilən dərman kəsilir. Lakin bəzi hallarda bir neçə gün müddətində həkim nəzarətində qala bilər.

Antibiotik hansı xəstəliklərdə istifadə olunur?

Bu dərmanların yalnız özünə həssas olan bakteriyalardan qaynaqlanən xəstəliyi müalicə etdiyi bilinir.

Bu xəstəliklər:

Anjin
Bakterial menenjit
Bakterial Pnevmoniya (Zəturree)
Bronxit
Brusellyoz
Dərinin bakterial infeksiyaları
Diş üçün antibiotik
Farinjit və digər tənəffüs yolu infeksiyaları
Qastrit və mədə xoralarına səbəb olan helikobakteri
Genitourinar infeksiyalar
Göz infeksiyaları
Sidik və genital bölgədəki bakterial infeksiyalar
Ürək infeksiyaları
Sümük və skelet infeksiyaları
Menenjit
Orta qulaq infeksiyaları
Sepsis
Həzm sistemi infeksiyaları
Vərəm
Vücudun müxtəlif hissələrində əmələ gələn abseslər

Antibiotik hansı hallarda istifadə edilmir?

Bu dərmanlar yalnız bakteriyalarla əmələ gələn infeksiyalar üçün istifadə edilir. Bundan başqa narahatlıqlarda ardı-ardına antibiotik istifadəsi düzgün deyil.

Hər qızdırmalı xəstəlikdə istifadə zəruri olmaya bilər. Farinjit, soyuqdəymə, qrip, burun axması, yüngül gedişli ishal, suçiçəyi, səpkili infeksiyalar, hepatitlər (viral hepatit A-B-C-D), göbələk infeksiyaları və viruslarla əmələ gələn digər bütün infeksiyalarda da zəruri deyil.

Çox antibiotik istifadəsinin yan təsirləri

Ciddi allergik reaksiyalar
Qaraciyər funksiyalarının pozulması
Böyrək çatışmazlığı
İshal
Piylənmə
Bağırsaq sistemində zərər

Sağlam hər insanın bağırsaq sistemində 400-dən çox növ bakteriya türü mövcuddur və bunlar xəstəlik yaratmır, yəni faydalı bakteriyalardır.

Lakin istifadə ilə bu normal floradakı bakteriyalar ölür və ishal vəziyyəti yaşana bilər.

Bu səbəbdən yalnız həkim tövsiyəsi ilə tövsiyə edilən dozda istifadə edilməlidir.

Antibiotik istifadəsi necə olmalıdır?

İstifadə həkim tərəfindən tövsiyə edilən dozda və müddətdə olmalıdır. Çünki həkim yaşanılan xəstəliyə və şəxsin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə görə uyğun dozu təyin edir. Bu dozlar və formalar isə belədir:

İnyeksiyonla tətbiq edilənlər: Səhiyyə müəssisəsində və səhiyyə peşəkarı tərəfindən tətbiqi vacibdir.

Oral formada olanlar: Tablet, şərbət və kapsul kimi ağız yolu ilə alınan qruplardır. Bol su ilə qəbul edilməsi mədəni narahat etməməsi üçün zəruridir.

Topikal olanlar: Losyon, sprey və krem kimi adətən dəri infeksiyalarının müalicəsində istifadə edilən qruplardır.

Bundan əlavə müalicə prosesində dərman qəbulu unudulduqda unudulmuş doz ilə ikiqat doz qəbulu edilməməli, bunun əvəzinə unudulmuş doz keçirilərək növbəti doz vaxtında alınmalıdır. Müalicə prosesində xəstə özünü yaxşı hiss etsə belə dərman istifadəsini həkimin göstərdiyi müddətdə sona çatdırmalıdır.

Antibiotik nə qədər müddət istifadə edilməlidir?

Dərmanınızı həkiminizin tövsiyə etdiyi müddət ərzində istifadə etməlisiniz. Bu müddət xəstə və xəstəlik xüsusində fərqlillik göstərir.

Antibiotik bitdikdən neçə gün sonra vücuddan atılır?

Bu dərman vücuda alındıqdan sonra 35-40 saat sonra vücuddan atılır.

Hamiləlikdə antibiotik istifadəsi

Hamiləlikdə istifadə ilə plasenta ilə körpəyə dərman molekulları keçir və hələ inkişaf etməmiş olan böyrək, qaraciyər kimi orqanlar tərəfindən yandırıla bilmədiyi üçün vücudda toplana bilər.

Bu səbəbdən hamiləlik əlamətləri yaşayan qadınların dərman istifadəsi də yalnız həkim tövsiyəsi ilə olmalıdır.

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.