Erkən doğuş əlamətləri

Hamiləlik prosesi ana namizədləri üçün həyəcanlı və möcüzəvi bir dövr olsa da, bəzən gözlənilməz vəziyyətlər yarana bilər.

Erkən doğuş körpənin normal tamamlanmamış bir prosesdə dünyaya gəlməsidir və ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.

Erkən doğuş əlamətlərini, səbəblərini və alına biləcək tədbirləri sizlər üçün topladıq.

Erkən doğuş nədir?

Hamiləlik normalda 40 həftə ərzində davam edir. Ancaq 20-ci həftədən sonra və 37-ci həftədən əvvəl doğulan körpələrə prematur və ya erkən doğulmuş körpə deyilir.

Daha sadə ifadə ilə hamiləlik prosesinin 37-ci həftəsindən əvvəl dünyaya gələn körpələr prematur olaraq adlandırılır.

Prematur doğmuş uşaqların mühüm bir hissəsinin reanimasiya xidmətinə ehtiyacı olur və buna görə də onlar vəziyyətlərinə bağlı olaraq müəyyən bir müddət yeni doğulmuş reanimasiya şöbəsində qalırlar.

Erkən doğuma səbəb olan dəqiq amillər məlum olmasa da, bəzi faktorların erkən doğum riskini artırdığı ümumiyyətlə qəbul edilir.

Bəzən heç bir risk unsuru olmayan qadınlar da erkən doğum yaşaya bilərlər.

Çoxlu sayda ana namizədi hamiləlik proseslərinin müxtəlif mərhələlərində erkən doğum əlaməti olaraq qəbul edilən yığılmalardan əziyyət çəkir.

Yaşanan yalançı yığılmalar doğum ağrısı ilə qarışdırıla bilər. Ananı doğuma hazırlayan bu cür yığılmaların fərqində olmaq ana namizədinin lazımsız yerə narahat olmasının qarşısını ala bilər.

Adətən ilk hamiləlik dövrlərində fərq edilməyən bu yalançı yığılmalar həkimə müraciət etməyi tələb edə bilər və ana namizədini rahatlandıra bilər.

Həqiqi doğum yığılmaları ilə yalançı yığılmalar arasında bir neçə fərq vardır, ən aydın olanı yığılmanın davamlılığıdır.

Doğum yığılmaları adətən hər 10 dəqiqədə bir və ya daha tez-tez yaranırken, yığılma hissi nizamsızdır və tezliyi artmır.

Həmçinin yalançı yığılmalar adətən ağrısızdır və əgər ağrı varsa belə, çoxuncu qarın bölgəsinin önündə hiss edilir. Mövqe dəyişəndə ağrı və ya yığılma adətən azalır və ya tamamilə keçir.

Erkən doğuş əlamətlərini belə ümumiləşdirə bilərik:

10 dəqiqədə bir və ya daha çox baş verən və getdikcə artan yığılma hissi
Arxa və adətən bel bölgələrində mövqe dəyişməyə baxmayaraq keçməyən ağrılar
Qarın alt hissəsində menstruasiya ağrısı və ya şiddətli qaz ağrısına bənzər narahatlıqlar və yığılmalar
Vajina və ya çanaq bölgəsində təzyiq hissi
Vajinadan su gəlməsi və ya dayanmadan su damlaması
Sulu, qanlı və ya mukus kimi vajinal axıntılar
Yüngül qanaxma və ləkələnmə daxil olmaqla hər cür vajinal qanaxma
İnfeksiya əlaməti olan ürəkbulanma, qusma, ishal kimi simptomlar

Erkən doğuş niyə olur?

Bəzi erkən doğumlar öz-özünə baş verərkən, bəziləri ananın və ya ana qarnındakı körpənin sağlamlıq vəziyyəti səbəbindən həkim müdaxiləsi nəticəsində daha erkən həyata keçir.

Əvvəllər yaşanmış erkən doğum təcrübəsi,
çatışmayan uşaqlıq ağzı,
uşaqlıq ağzına tətbiq edilən cərrahi əməliyyatlar,
hamiləlik zamanı həyata keçirilən cərrahi operasiyalar,
qanaxmalar, müalicə edilməmiş alt genital kanal və ya sidik yolu infeksiyaları,
siqaret istifadəsi,
uşaqlıqdakı struktur anomaliyaları,
çoxlu hamiləliklər, anemiya, qısa müddətli hamiləlik intervalı və şiddətli fiziki fəaliyyət əsas risk faktorlarıdır.

Ana namizədinin hipertensiyonu, diabet xəstəliyi, erkən su gəlməsi və ana qarnındakı körpənin böyümə və sağlamlıq vəziyyətinin pisləşməsi isə tibbi səbəblər üzündən doğumun erkən aparılmasını tələb edə bilər.

Doğumun yaxınlaşdığı hiss edilə bilərmi?

Hamiləlik dövründə olduğu kimi doğum prosesində də yaşanan təcrübələr hər ana namizədində fərqli ola bilər.

Doğuma yaxınlaşdığınızı anlamaq üçün vücudunuzda baş verən dəyişiklikləri izləmək vacibdir.

Doğum yaxınlaşanda adətən aşağıdakı əlamətlər görülür:

Vajinada şiddətli axıntı
Ani enerji partlaması
Artan sidiyə çıxma ehtiyacı
Yeriməkdə çətinlik
Emosional dalğalanmalar
İştahsızlıq
Narahat hiss etmək

Erkən doğum riski azaldıla bilərmi?

Bir hamiləliyin sağlam şəkildə irəliləyib erkən doğuma yol açıb-açmayacağını əvvəlcədən təxmin etmək mümkün deyil. Ancaq müəyyən faktorlar erkən doğum riskini yüksəldə bilər.

Erkən doğum səbəbləri və faktorlarına qarşı diqqətli olmaq hamiləliyin normal şəkildə sürmələrinə töhfə verir.

Həkimin göstərdiyi vaxtlarda mütəmadi nəzarət ziyarətləri və lazımi testlərin aparılması ehtimal olunan erkən doğum riskinin idarə edilməsində çox vacibdir.

Xüsusilə sidik yolu və vajinal infeksiyalar erkən doğuma səbəb ola bilər. Bu səbəbdən infeksiyaların erkən aşkar edilməsi və müalicəsi kritikdir.

Erkən doğum riskini azaltmaq üçün aşağıdakı tədbirlər alına bilər:

Həkimə mütəmadi ziyarətlər
Siqaret və alkoqol istifadəsinin kəsilməsi
Ağır fiziki səy tələb edən işlərdən çəkinmə
Kimyəvi maddələrdən uzaq durma
Sağlam, mütəmadi və kifayət qədər qidalanma
Mütəmadi su içmə
Yoluxucu xəstəliklərdən qorunma
İki hamiləlik arasında ən azı altı aylıq müddət olması
Tüp körpə müalicəsi ilə planlaşdırılan hamiləliklərdə birdən çox embrion transferindən çəkinilməsi

Erkən doğuşun risk faktorları

Erkən doğuşu tetikleyen unsurların bir hissəsinin qarşısını almaq mümkündür. Bu səbəbdən sağlam bir hamiləlik dövrü yaşamaq və erkən doğum ehtimalını azaltmaq məqsədi ilə bəzi tədbirlər almaq lazımdır.

Erkən doğuş riski daşıyan vəziyyətlər belə şəkildədir:

18 yaş altında və ya 35 yaş üstündə hamilə olma
Həddindən artıq arıq və ya piylənmiş olaraq hamilə qalma
Körpə ilə əlaqəli anadangəlmə səhvlərin mövcudluğu
Əvvəlki hamiləlikdən erkən doğum təcrübəsi olması
Diabet xəstəliyinə sahib olma
Fiziki travmalar
Hamiləlik zamanında vajinal qanaxma görülməsi
İki hamiləlik arasındakı müddətin 6 aydan az olması
Əkiz, üçəm kimi çoxlu hamiləlik sonrasında yenidən hamiləlik
Polihidramnios deyə bilinən həddindən artıq miqdarda amniotik mayenin olması
Uşaqlıq, plasenta və ya uşaqlıq ağzında mövcud problemlər
Müalicə altına alınmamış infeksiyaların mövcudluğu
Uterusda miom olması
Şiddətli stress vəziyyəti
Yüksək tansiyon problemi olanlar

Nə zaman xəstəxanaya getmək lazımdır?

Bir çox hamilə qadın yalançı yığılma yaşayır, ancaq bəzi yığılmalar həqiqidir və doğuma yol açır. Bu səbəbdən hamilələrin hamiləlikdə erkən doğum əlamətləri mövzusunda yalançı və həqiqi yığılmaların fərqinə varması vacibdir.

Mövqe dəyişdirməklə yüngülləşməyən ağrılar, qısa müddətli və intensivləşməyən yığılmalar adətən Braxton Hicks adlandırılan yalançı yığılmalardır.

Ancaq əgər hiss edilən yığılma həqiqidirsə, hamilə mütəmadi, ardıcıl və artan intensivlikdə uzun sürən yığılmalar yaşayır.

Bu cür yığılmalarda danışmaq çətinləşirken qabağa doğru əyilmə də çətinləşir və ana namizədi özünü gərgin və narahat hiss edir. İştah itkisinin də görüldüğü bu vəziyyətlərdə ana namizədinin diqqətini nəyə verdiyi əhəmiyyətsiz hala gələ bilər.

Doğum zamanı yığılmanın tezliyi və gücü böyük əhəmiyyət daşıdığından bu cür əlamətlərlə rastlaşıldıqda həkimə müraciət edib xəstəxanaya getmək lazımdır.

Əgər vajinal axıntı kimi doğumun başladığını göstərən işarələr varsa, şəxs ən yaxın səhiyyə müəssisəsinə müraciət etməlidir.

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.