Su həyatın davamlılığı üçün əvəzolunmazdır. Bədənimizin böyük hissəsini təşkil edən su, həzmdən bədən hərarətinin tənzimlənməsinə qədər bir çox mühüm vəzifəni öhdəsinə götürür.
Gündəlik su istehlakı enerjimizi qorumağımıza, dərimizin sağlam qalmasına və ümumi sağlamlıq vəziyyətimizin yaxşılaşmasına birbaşa töhfə verir.
Lakin həddən artıq su istehlakı kifayət qədər su içməmək qədər pisdir. Bu səbəbdən şəxsin ehtiyacı qədər olan suyu istehlak etməsi vacibdir.
Suyun sağlamlıq üzərindəki müsbət təsirlərini, su ehtiyacını müəyyən edən amilləri sizlər üçün topladıq.
Gündəlik su ehtiyacı nədir?
Şəxsin gündəlik istehlak etməli olduğu su ehtiyacını bir çox amil müəyyən edir. Cins bu amillərdən biridir. Ümumi olaraq baxıldıqda yetkin kişi və qadınlar üçün fərqli su miqdarından danışmaq mümkündür.
Kişilər qadınlara nisbətən fizioloji quruluşları səbəbindən daha çox su istehlak etmə ehtiyacı duyurlar.
Müxtəlif amillərə bağlı olaraq kişilərin gündəlik su ehtiyacı 2,5 litr ilə 3,7 litr arasında dəyişiklik göstərir. Qadınlar üçün də 2 litr ilə 2,7 litr su gündəlik ehtiyacdır.
Bədənin su ehtiyacı necə müəyyən edilir?
Bədənin su ehtiyacı bir neçə əsas unsura bağlı olaraq dəyişiklik göstərir. Bu unsurlar aşağıdakı kimidir:
Cins: Adətən kişilərin bədən quruluşu səbəbindən suya daha çox ehtiyacı vardır. Kişilər qadınlara görə adətən daha çox əzələ kütləsinə sahibdirlər və bu vəziyyət bədənlərində daha çox su saxlanmasına imkan tanıyır.
Yaş: Uşaqlar və gənclər böyümə prosesləri səbəbindən fərqli su ehtiyaclarına sahibdirlər. Sürətli böyümə dövrlərində bədənin su ehtiyacı artar. Digər tərəfdən yaşlı şəxslərdə bədən su nisbəti azalır və susuzluq hissi də azala bilər.
Bədən Çəkisi: Bədən çəkisi su ehtiyacını müəyyən etməkdə mühüm rol oynayır. Kök şəxslərin arıq şəxslərə görə daha çox su istehlak etməsi lazımdır. Ümumi qayda olaraq bədən çəkisi artdıqca su ehtiyacı da artar.
İdman Etmə Vəziyyəti: Mütəmadi olaraq idman edən şəxslər tərləmə yolu ilə su itirdiklərindən daha çox su istehlak edirlər.
Hava Şəraiti: İsti və rütubətli havalarda bədən daha çox tərləyərək su itirir. Bu səbəbdən yay aylarında su ehtiyacı adətən artar. İsti havalarda kifayət qədər su qəbulu dehidratasiya yaşanmasının qarşısını almaq baxımından həyati əhəmiyyətə sahibdir.
Şəxsin Sağlamlıq Vəziyyəti: Diabet və bəzi böyrək xəstəlikləri kimi xəstəliklər şəxsin su ehtiyacını artırır. Həmçinin qızdırma, ishal və ya qusma kimi vəziyyətlər də bədənin su itirməsinə səbəb olduğu üçün su ehtiyacını artırır.
Hamiləlik və Əmizdirmə Dövri: Hamiləlik və əmizdirmə dövründə ana/ana namizədlərinin gündəlik su istehlakı artar. Bu dövrlərdə kifayət qədər maye qəbulu həm ananın, həm də körpənin sağlamlığı üçün son dərəcə vacibdir.
Uşaqlar gündə nə qədər su içməlidir?
Uşaqların gündəlik istehlak etməli olduqları su miqdarı yaşa və uşağın fəaliyyət səviyyəsinə bağlıdır. Uşaqların yaş qruplarına görə su ehtiyacı isə aşağıdakı kimidir:
- 1-3 Yaş Arası Uşaqlar: Gündə 4 stəkan (təxminən 1 litr)
- 4-8 Yaş Arası Uşaqlar: Gündə 5-6 stəkan (təxminən 1.2 litr)
- 9-13 Yaş Arası Uşaqlar: Gündə 7-8 stəkan (təxminən 1.6-2 litr)
- 14 Yaş və Üstü Gənclər: Qızlar gündə təxminən 8-9 stəkan (təxminən 2 litr), oğlanlar 10-11 stəkan (təxminən 2.5 litr)
Gündəlik su ehtiyacı necə hesablanır?
Gündəlik su ehtiyacınızı müəyyən edərkən yaşınızı, cinsinizi, ümumi sağlamlıq vəziyyətinizi və bir neçə amili nəzərə almalısınız.
Dəqiq hesablama üçün də çəkinizi əsas götürməlisiniz. Buna görə də gündəlik su ehtiyacı düsturu çəki (kq) x 0.033 şəklindədir.
Gündəlik su ehtiyacı qarşılanmazsa nə olur?
Su dünyadakı bütün canlılar üçün həyatın ən əsas ehtiyaclarından biridir. Şəxs lazımi olan su ehtiyacını qarşılamadıqda ağızda quruluq, halsızlıq, baş ağrısı, gün ərzində konsentrasiya itkisi, dəridə quruluq kimi vəziyyətləri yaşaya bilər.
Su nə vaxt içilməlidir?
Gündəlik orta su ehtiyacı təxminən 8-12 su stəkanı miqdarına bərabərdir. Əgər intensiv fiziki fəaliyyət proqramınız yoxdursa bu miqdarı gün boyu müntəzəm aralıqlarla almanız vacibdir.
Məsələn, hər saat başı bir stəkan su içərək həm gündəlik su ehtiyacınızı qarşılaya bilər, həm də gün ərzində intensiv susuzluq hissi yaşamaqdan yayına bilərsiniz.
Müntəzəm aralıqlarla və kiçik miqdarlarla su içmək bədəninizin maye tarazlığını qorumanıza kömək edir.
İntensiv fiziki fəaliyyətlərdə həddən artıq tərləmə və susuzluq hissi qaçınılmaz hala gəlir. Belə vəziyyətlərdə həm susuzluğu aradan qaldırmaq, həm də tərləmədən qaynaqlanan su itkisini kompensasiya etmək üçün idman öncəsində, zamanında və sonrasında su içmək vacibdir.
Xüsusilə isti havalarda və ya sağlamlıq vəziyyətlərinə bağlı olaraq su ehtiyacınız artdıqda su içmə tezliyinizi və miqdarınızı artırmalısınız.
Bədəninizin ehtiyac duyduğu mayeni qarşılamaq ümumi sağlamlığınızı qorumaq baxımından kritik əhəmiyyətə sahibdir.
Bununla yanaşı qısa müddət ərzində həddən artıq su istehlakı metabolizmi mənfi təsir edə bilər və müxtəlif sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər.
Həddən artıq miqdarla su içmək şişkinlik hissinə və hətta su zəhərlənməsinə qədər gedə biləcək ciddi vəziyyətlərə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən su istehlakında tarazlığı təmin etmək olduqca vacibdir.
Əgər daim susuzluq hiss edirsinizsə və su çatışmazlığı yaşayırsınızsa mütləq həkimə müraciət etməlisiniz.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.
