Qarın ağrısı, qarnımızın hər hansı bir hissəsində hiss etdiyimiz narahatlıq və ya ağrı kimi təyin oluna bilər.
Bu ağrı, qarnın sol yuxarı tərəfində ağrı və ya qarnın sol aşağı tərəfində ağrı kimi müəyyən bir nahiyədə cəmləşə biləcəyi kimi, bütün qarın nahiyəsini təsir edən daha geniş yayılmış ağrı şəklində də meydana çıxa bilər.
Qarın nahiyəsində ağrı hiss edilməsinin səbəbləri olduqca müxtəlifdir və bəzən qəflətən yaranır kimi görünsə də, altında sağlamlığınızla bağlı çoxlu işarələri ehtiva edə bilər. Əslində bu cür ağrı, bir çox insanın geniş şəkildə qarşılaşdığı sağlamlıq problemidir.
Bəs, qarın ağrısı niyə bu qədər geniş yayılmışdır və hansı hallarda ciddi sağlamlıq probleminin xəbərçisi ola bilər?
Qarın ağrısı niyə yaranır?
Qarın nahiyəsində ağrının çox müxtəlif səbəbləri ola bilər və bunları anlamaq, düzgün müalicə üsulunu müəyyən etməkdə kritik əhəmiyyətə malikdir.
Ən geniş yayılmış səbəblər arasında bağırsaq tıxanması və böyrək daşı kimi həzm sistemi xəstəlikləri, qida alergiyası, laktoza dözümsüzlük, qlüten həssaslığı, sidik yolu infeksiyası, qadınlarda ginekoloji narahatlıqlar və kişilərdə uroloji narahatlıqlar yer alır.
Hamiləlikdə ağrının səbəbləri arasında adətən uşaqlığın böyüməsi və hormonal dəyişikliklər olur, uşaqlarda qarın ağrısı adətən qaz və ya həzmsizlik kimi müvəqqəti vəziyyətlərlə əlaqəlidir.
Ağrıya səbəb olan həzm sistemi xəstəlikləri arasında mədə xorası, reflyuks, öd kisəsi xəstəlikləri, qəbizlik və irritativ bağırsaq sindromu (İBS) kimi vəziyyətlər yer alır.
Bu xəstəliklər mədə üstündə ağrı və yanma kimi əlamətlərə səbəb ola bilər. Həmçinin şiddətli qarın ağrısı, təcili tibbi müdaxilə tələb edən appendisit və ya öd kisəsi daşı kimi ciddi vəziyyətlərin əlaməti ola bilər.
Qarın nahiyəsində ağrıya səbəb olan əsas narahatlıqlar belə şəkildədir:
- Qəbizlik
- Reflyuks
- İshal
- Laktoza dözümsüzlük
- Mədə qripi
- İrritativ bağırsaq sindromu (İBS)
- Kolanjit kimi öd yolu xəstəlikləri
- Stress
- Qida alergiyası
- Qida zəhərlənməsi
- Qastrit
- Xora
- Appendisit
- Reproduktiv orqan xəstəlikləri
- Tiroid xəstəlikləri
- Böyrək daşı
- Bağırsaq tıxanması
- Dalaq infeksiyası və absesi
- Divertikülit
- Xarici hamiləlik (ektopik hamiləlik)
- Sidik kisəsi iltihabı
Qarın ağrısı zamanı nə etməli?
Qarın ağrısını yüngülləşməsi üçün evdə tətbiq edə biləcəyiniz bir neçə sadə üsul mövcuddur. İlk növbədə mədə ağrısını azaltmağın ən təsirli yolu, ağrıya səbəb olan faktoru aradan qaldırmaqdır.
Məsələn, qaz və ya həzmsizlik səbəbindən meydana gələn aşağı qarın ağrısı üçün qazsız su içmək və ya yüngül məşqlər etmək rahatlama təmin edə bilər.
Bitki çayları, xüsusilə çobanyastığı və nanə çayı, mədəni sakitləşdirici təsirləri ilə tanınır. Həmçinin isti su torbacığını qarın nahiyənizə qoymaq, əzələ spazmlarının səbəb olduğu qıvranan qarın ağrısını yüngülləşdirmə potensialına malikdir.
Digər tərəfdən evdə tətbiq edə biləcəyiniz bu üsulların bəzi hallarda işə yaramayacağını və ya müvəqqəti həllərdən ibarət ola biləcəyini unutmamalısınız.
Davamlı qarın ağrısı olması halında bu vəziyyətin səbəblərini öyrənmək və sağlamlığınıza qovuşmaq üçün həkiminizə müraciət etməlisiniz.
Evdə tətbiq edə biləcəyiniz mədə ağrınızı yüngülləşdirəcək həllər belə şəkildədir:
- Bol su içmək
- İlıq su ilə duş almaq
- Həzmi çətin qidalardan uzaq durmaq
- Dincəlmək
- Gəzinti və yoqa kimi yüngül məşqlər etmək
- İsti su kompresi tətbiq etmək
- Probiotik istifadə etmək
- Qəhvə, çay və alkolu azaltmaq, mümkünsə istehlak etməmək
- Yeməyə su ilə başlamaq
- Nanə çayı, çobanyastığı çayı və çiçəkli əhəng kimi bitki çayları içmək
Qarın ağrısı necə keçir?
Mədə ağrısının keçməsi üçün ilk növbədə altda yatan səbəbi müəyyən etmək lazımdır. Əgər qarın ağrınızın səbəbi aydın şəkildə müəyyən edilə bilmirsə və ya şiddətli qarın ağrısı yaşayırsınızsa, tibbi kömək almağınızda fayda var.
Bundan əlavə qidalanma sisteminizdə edəcəyiniz dəyişikliklər və həyat tərzi vərdişlərinizi nəzərdən keçirməyiniz də qarın şişkinliyi kimi əlamətlərin qarşısının alınmasına kömək edə bilər.
Kifayət qədər su içmək, lif baxımından zəngin qidalar istehlak etmək və müntəzəm məşq etmək həzm sisteminiznin sağlam işləməsinə dəstək olur.
Həmçinin mədə niyə ağrıyır mövzusu üzərində düşünəcək olsaq, həddindən artıq kafein və alkol istehlakından qaçınmaq mədə ağrılarının qarşısının alınmasında təsirli ola bilər.
Qarın ağrısı üçün hansı həkimə müraciət edilir?
Qarın ağrısının altında yatan səbəbləri müəyyən etmək və uyğun müalicəni görmək üçün düzgün mütəxəssisə müraciət etmək vacibdir. Ümumi olaraq qarın nahiyəsində ağrı üçün müraciət edilə bilən bölmələr daxili xəstəliklər (daxiliyyə) və qastroenterologiyadır.
Digər tərəfdən xəstədə reproduktiv yolla əlaqəli xəstəlik söz konusudursa, qadın xəstəlikləri və doğum və ya urologiya mütəxəssisə müraciət edilməsi gərəkir.
Uşaqlarda qarın ağrısı üçün isə pediatriya (uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri) mütəxəssisləri uyğun ünvandır.
Mütəxəssislər xəstənin tarixçəsini dinləyib lazımi testləri edərək mədə ağrısının səbəbini müəyyən edir və uyğun müalicə üsulunu təyin edir.
Nə vaxt həkimə getməliyəm?
Qarın ağrısının müvəqqəti və zərərsiz problem olması tez-tez rast gəlinən vəziyyətdir. Ancaq mədə ağrısına uzunmüddətli ağrı kimi müxtəlif vəziyyətlər yoldaşlıq edirsə, təcili tibbi müdaxilə lazım ola bilər.
Əgər qarın ağrınız bir neçə gündən çox davam edir, davamlı təkrarlanır və ya yanında hərarət, qanlı nəcis, şiddətli qusma kimi əlamətlərlə özünü göstərirsə, mütləq həkiminizə müraciət etməlisiniz.
Hamiləlikdə qarın ağrısı yaşayan ana namizədlərinin də ağrı şiddətlidirsə və ya yoldaşlıq edən başqa əlamətlər varsa dərhal sağlamlıq müəssisəsinə müraciət etməsi vacibdir.
Erkən müdaxilə ciddi sağlamlıq problemləri və ağırlaşmaların yaranmasının qarşısının alınmasında təsirlidir və sağlamlıq peşəkarları lazımi müalicəni sürətlə tətbiq edə bilər.
Qarın ağrısı necə müalicə edilir?
Qarın ağrısının müalicəsi qarın ağrılarının səbəbinə görə dəyişir. Sadə mədə spazmi və ya qaz kimi vəziyyətlər adətən evdə idarə edilə bilərkən, appendisit kimi cərrahi müdaxilə tələb edən ciddi vəziyyətlər üçün xəstəxanaya yatış lazım ola bilər.
Həkiminiz ağrının səbəbi nədirsə ona görə dərman müalicəsi və ya cərrahi üsullar təklif edəcəkdir.
Həkiminiz narahatlığınızın mənbəyini düzgün şəkildə aşkar etmək üçün müxtəlif testlər istəyə bilər. Bu testlər arasında qan testləri, ultrasəs, endoskopiya və ya rentgen kimi görüntüləmə üsulları yer alır.
Müalicədə mədə turşusu balansını təmin edən dərmanlar xəstəyə tövsiyə edilə bilər. Bu dərmanlar mədə üstündə ağrı və yanma kimi vəziyyətlərdən qaynaqlanan ağrını yüngülləşdirə bilər.
Bununla yanaşı qarın ağrısı müalicəsində istifadə edilən üsulların təsirliyi şəxsdən şəxsə dəyişir və fərdiləşdirilmiş müalicə yanaşması tələb edir.
Odur ki müalicə prosesində həkiminiznin tövsiyələrinə əməl etmək və müntəzəm müayinələri laqeyd qoymamaq əhəmiyyət kəsb edir.
Mədə ağrısı kimi sağlamlıq problemlərinin çox vaxt ciddi qəbul edilməsi lazım olan vəziyyətlər olduğu unutulmamalıdır. Davamlı və ya şiddətli ağrı vəziyyətində isə mütəxəssisə müraciət edilməlidir.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.
