Antidepresant — əsasən depresiya başda olmaqla, bir sıra psixi sağlamlıq problemlərinin müalicəsində istifadə olunan dərman qrupudur.
Sadə dillə desək, onların iş prinsipi beyindəki kimyəvi balansı tənzimləməyə əsaslanır.
Əhval-ruhiyyənin aşağı və bədbin olduğu, maraq və zövq itkisinin yaşandığı, enerji səviyyəsinin aşağı düşdüyü, yuxu və iştaha rejiminin pozulduğu psixi sağlamlıq vəziyyəti depresiya adlanır.
İnsan depresiyada olarsa, gündəlik həyatına mənfi təsir göstərir və funksionallığı azalır. Antidepresant nədir? sualı əsasən bu dövrdə ortaya çıxır.
Ətraf mühit amilləri, həyatdakı hadisələr, şəxsin öz əhval-ruhiyyəsi və ya fiziki səbəblərdən qaynaqlana bilən depresiya ciddi bir vəziyyətdir və öz-özünə keçməsi çətindir.
Buna görə də depresiyanın psixoterapiya və antidepresantlarla müalicə edilməsi vacibdir.
Antidepresant hansı hallarda istifadə olunur?
Antidepresant müalicəsi, pasiyentlərin yaşadığı müxtəlif psixi sağlamlıq problemlərinin həllində bir psixiatrın tövsiyəsi ilə effektiv bir üsul olaraq seçilir.
Obsesiv-kompulsiv pozuntu, təşviş pozuntusu (anxiety), depresiv vəziyyətlər, travma sonrası stres pozuntusu, sosial fobiya, yuxu problemləri kimi pozuntuları olan şəxslərdə antidepresant dərmanlarının istifadəsi zəruri ola bilər.
Antidepresant nəyə yararlıdır?
Depresiyanın yaranma səbəblərindən biri beyindəki kimyəvi tarazlığın pozulmasıdır. Beyindəki neyrotransmitterlər sinir hüceyrələri arasında əlaqəni təmin edən və sinir sistemində mühüm rol oynayan kimyəvi ötürücülərdir.
Antidepresantlar nəyə yararlıdır? sualına, neyrotransmitter səviyyəsini tənzimləyərək depresiya simptomlarını azaltdığı şəklində cavab vermək olar.
Ancaq depresiyanın səbəbləri fərqli ola bildiyi üçün hər antidepresantın təsiri eyni olmaya bilər. Bu səbəbdən psixiatr sizin üçün ən zərərsiz antidepresant dərmanını seçəcəkdir.
Antidepresant dərmanları necə istifadə olunur?
Antidepresantlar istifadəsi asan dərmanlardır və hər gün qəbul edilməlidir. Düzgün antidepresant seçimi üçün şəxs əvvəlcə psixiatrik müayinədən keçirilir.
Adətən başlanğıc doza aşağı olur və tədricən uyğun dozaya qədər artırılır. Əksər hallarda həb şəklində satılan antidepresantların təsiri, müntəzəm istifadə nəticəsində ən gec 8 həftə ərzində müşahidə olunur. Müalicə irəlilədikcə depresiya tamamilə aradan qalxa bilər.
Bəzən antidepresantlarla birlikdə dəstəkləyici təcrübələrdən də istifadə edilə bilər. Psixoterapiya, koqnitiv-davranışçı terapiya bu prosesdə şəxsə dəstək ola bilər.
Bundan əlavə, idman etmək, sağlam qidalanmağa başlamaq və yuxu rejimini qaydasına salmaq da depresiyanın müalicəsində faydalıdır.
Antidepresant istifadə edərkən nələrə diqqət etməli?
Antidepresantlar dost-tanış məsləhəti ilə istifadə edilməməli, bir psixiatrın tövsiyəsindən sonra qəbul edilməlidir. Həkim tərəfindən müəyyən edilmiş müddət ərzində müntəzəm olaraq istifadə edilməli və qəflətən dayandırılmamalıdır.
Antidepresantlar bəzi digər dərmanlarla qarşılıqlı təsirə girə bilər. Bu səbəbdən antidepresant istifadə edərkən fərqli bir dərman qəbul etməzdən əvvəl psixiatrla məsləhətləşmək lazımdır.
Antidepresantın əlavə təsirləri hansılardır?
Cəmiyyətdə antidepresantların zərərləri ilə bağlı bəzi yanlış fikirlər mövcuddur. Bunlar elmi əsası olmayan yanlış təsəvvürlərdir. Müasir dövrdə antidepresantların əlavə təsirləri minimuma endirilmişdir.
Aparılan elmi tədqiqatlarda da antidepresantların orqanizmə qalıcı bir zərər verdiyi müəyyən edilməmişdir.
Şəxsə uyğun müalicə seçimi ilə doğru dozada qəbul edilən antidepresantlar faydalıdır. Adətən yüngül və qısa müddətli olan əlavə təsirlər, orqanizmin dərmana alışması nəticəsində təsirini itirir.
Bu məlumat yalnız maarifləndirmə məqsədi daşıyır və tibbi məsləhət əvəzi deyildir. Hər hansı sağlamlıq problemləri üçün həmişə həkim mütəxəssis ilə məsləhətləşin.
